گندم ها ی تک دانه یا Einkorn(دیپلوئید)

گندم های دیپلوئید(14=n2کروموزوم با ژنومAA)شبیه جوهای دو ردیفه(دو پر)هستند؛ به طوری که در هر سنبلچه در محور سنبله فقط یک دانه وجود دارد. گندم های دیپلوئید تک دانه مانند  اT.boeoticumیا  T.aegilopoidesاز یک علف(برگ باریک)به وجود آمده اند. این گندم ها را می توان امروزه در یونان و قسمت هایی از آسیای صغیر پیدا نمود.

 این مناطق از دنیا به عنوان مرکز اولیّه تنوع ژنتیکی این گندم شناخته شده اند، پوشینه های گندم های تک دانه معمولاً پس از خرمنکوبی هنوز پوسته ی خارجی(گلوم ها) به آن چسبیده هستند(دانه های پوست دار). گونهT.mononoccum به وضوح دارای کیفیت آردی بهتری نسبت به گونهT.aegilopoidesمی باشند و دارای وزن هزار دانه بیشتری هستند. گندم های تک دانه احتمالاً می توانند به عنوان یک گیاه زراعی جنبی مورد کشت و کار قرار گیرند، ولی در زراعت جو به عنوان علف هرز محسو ب می گردند. تا امروز نوع زراعی و لخت آن(بدون پوسته ی خارجی)شناخته نشده است.

گندم های جفت دانه یاEmmer(تترا پلوئید):

گندم های تترا پلوئید(28=n2)کروموزوم با ژنومAABBنوع وحشیEmmerیا جفت دانهdicoccoides..Tنتیجه تلاقی خود به خودی T.aegilopoides یا T.boeoticum با یک گراس وحشی به نام Aegilops   speltoidesمی باشند که مرکز اولیّه ژن آنها را آسیا می دانند . از نظر تکاملیT.diciccoidesاز خویشاوندانT.timopheeviمی باشند. نوع زراعی این گندمT.dicoccum است. در مصر این گندم در وسیعی به عنوان گندم نان، مورد کشت و کار قرار می گیرد. پس از جهش یا موتاسیون نوع زراعی و لخت آن(بدون پوسته خارجی) که یک گندم لخت است به وجود آمده است که T.durumاست.